حسین جواهری
حسین جواهری
شماره تماس: 09127111049 / شماره پروانه: ۷۶۴۵۷

فهرست مطالب

سوالاتی که به آن پاسخ می دهیم

1- مال منقول چیست؟

2- مال غیرمنقول چیست؟

3- ضابطه تشخیص مال غیرمنقول چیست؟

منظور از مال

برای درک مناسب از مال منقول و غیرمنقول لازم است در ابتدا به مفهوم مال آشنا شویم. بر اساس مفاهیم برداشت شده از قانون، مال چیزی است که منفعت عقلایی داشته و بتواند یک نیاز مادی یا معنوی را برطرف کند و قابلیت تملک داشته باشد. در اصطلاح عام ممکن است، دو لغت مال و دارایی به یک معنا در نظر گرفته بشوند، اما در معنای دقیق حقوقی، اینگونه نمی باشد چرا که مال، فقط بخش مثبت دارایی را شامل می شود، مثلا داشتن خانه یا ماشین، اما دارایی، شامل یک بخش منفی نیز بوده که شامل دیون و بدهی های هر فرد می باشد. در نتیجه، نمی توان این دو مفهوم را یکی دانست.

اما در بحث مال منقول و غیرمنقول، اموال فارغ از بحث مالکیت آن مال مورد بررسی قرار می گیرد. مثلا صرفا می خواهیم بدانیم یک مال (مثلا خودرو) مال منقول است یا غیر منقول فارغ از آنکه مالک آن کیست.

منظور از مال غیرمنقول

مال غیرمنقول، مالی است که نمی توان آن را از محلی به محل دیگر منتقل کرد. مثل کوه و آپارتمان. ماده 12 قانون مدنی در این خصوص بیان داشته است که مال غیر منقول آن است که نتوان آن را از محلی به محل دیگر منتقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود. با توجه به این تعریف تفاوتی، میان اموالی که ذاتا غیر منقول هستند (مثل کوه) یا به واسطه عمل انسان غیرمنقول هستند (مثل آپارتمان)، وجود ندارد.

منظور از مال منقول

منظور از مال منقول، کلیه اشیاء مادی است که قابلیت نقل و انتقال را از محلی به محل دیگر دارند. این حرکت می تواند به خودی خود باشد مانند حیوانات، یا نیروی خارجی بتواند که محل آن را بدون خرابی تغییر دهد: مانند کتاب، اتومبیل، میز، خودکار و امثالهم. ماده ۱۹ قانون مدنی برای بیان خصوصیت های مال منقول اعلام می‌دارد: «اشیایی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد ، بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید ، منقول است.»

اموال منقول ممکن است با اعمالی صفت غیرمنقول را بدست آورند و طوری به کار رود که تغییر آن جز با خرابی محل یا عین مال ممکن نباشد. مثلا آجر مالی منقول است و قابلیت نقل انتقال از مکانی به مکان دیگر را دارد. حال اگر این آجر در دیواری به کار رود دیگر قابلیت نقل و انتقال بدون خراب کردن قسمتی از دیوار را ندارد در نتیجه مصالح استفاده شده منقول در یک مال غیر منقول، غیرمنقول می باشد. مثل: آجر به کار رفته در دیوار، لوله های استفاده شده در ساختمان و امثالهم

ضابطه اصلی در تشخیص مال منقول و غیرمنقول

ضابطه اصلی در تشخیص مال غیر منقول و منقول، قابلیت و امکان حمل و نقل است بدین بیان که هر گاه مالی قابل حرکت دادن باشد بی آنکه برای عین یا محل آن خرابی به بار آید، مال را منقول می نامند و اگر مالی قابل نقل نباشد یا اگر در عمل نیز نقل آن ممکن شود این جا به جایی موجب ویرانی و خرابی عین یا محل آن شود آن را غیر منقول می گویند. برای مثال پرده پنجره ساختمان که به سهولت و بدون وارد شدن آسیب به پرده یا محل استقرار آن، قابلیت جدا شدن و انتقال به محل دیگر را دارد بنابر حکم ماده 19 قانون مدنی منقول است. لوله های آب منصوب در ساختمان مادامی که ملحق به بنا است از اموال غیر منقول محسوب می شود(ماده 13 قانون مدنی) و درخت کاشته شده نیز تا وقتی بریده یا کنده نشده است غیر منقول است (ماده 16 قانون مدنی) و همچنین وفق ماده 15 قانون مدنی میوه روی درخت تا چیده نشود غیرمنقول است.

 

شبکه های اجتماعی: