منظور از اموال و مشترکات عمومی

اموال و مشترکات عمومی

اموال و مشترکات عمومی به اموالی اطلاق می شود که برای استفاده مستقیم تمام افراد آماده است یا اختصاص به حفظ مصالح عمومی داده شده مانند پلها و معابر عمومی(اموال مالکیت، ش 64). با این بیان و باتوجه ماده 24، 25 و 26 قانون مدنی، اموال عمومی در عین اینکه مالک خاص ندارد دارای دو ویژگی است:

1- ممنوعیت تملک خصوصی

2- ممنوعیت استفاده انحصاری

ماده 24 قانون مدنی بیان داشته است که: هیچکس نمیتواند طرق و شوارع عامه و کوچه‌هایی را که آخر آنها مسدود نیست تملک نماید.

در همین راستا ماده 25 قانون مدنی مقرر کرده است که هیچکس نمیتواند اموالی را که مورد استفاده عموم است و مالک خاص ندارد از قبیل پل‌ها و کاروانسراها و آب انبارهای عمومی و‌ مدارس قدیمه و میدان گاههای عمومی تملک کند. و همچنین است قنوات و چاه‌هایی که مورد استفاده عموم است.

همچنین قانونگذار در ماده 26 قانون مذکور عنوان کرده است که: اموال دولتی که معد است برای مصالح یا انتفاعات عمومی مثل استحکامات و قلاع و خندق‌ها و خاکریزهای نظامی و قورخانه و اسلحه و ذخیره و سفاین جنگی و همچنین اثاثه و ابنیه و عمارات دولتی و سیم های تلگرافی دولتی و موزه ها و کتابخانه‌های عمومی و آثار تاریخ و امثال آنها و بالجمله آنچه از اموال منقوله و غیر منقوله که دولت به عنوان مصالح عمومی و منافع ملی در تحت تصرف دارد، قابل تملک خصوصی نیست و همچنین اموالی که موافق مصالح عمومی به ایالت و ولایت یا ناحیه یا شهری اختصاص یافته باشد.

تفاوت مال مشاعی و مشترکات عمومی

برخلاف اموال و مشترکات عمومی که مالک خاص ندارند، اموال مشاع مالک خاص دارد و چند نفر مشاعة مالک می باشند. درواقع مال مشاع مالی است که دارای دو یا چند نفر شریک باشد و نتوان سهم هر یک از آنان را تشخیص داد. با مالکیت مشاعی، هر یک از مالکین در جزء به جزء مال مشاع سهیم می شوند بطور مثال اگر دو نفر یک ملکی را خریداری نمایند و یکی از آنها دو دانگ و دیگری چهار دانگ داشته باشد، هر دو شخص در کل ملک شریک می باشند. در صورتی که در مشترکات عمومی دارای 2 ویژگی ممنوعیت خصوصی و استفاده انحصاری می باشد.