اعتراض ثالث نسبت به رأی دادگاه تجدیدنظر از سوی خواندگان دعوی بدوی

مفهوم اجمالی اعتراض ثالث

اعتراض شخص ثالث یکی از روش های فوق العاده شکایت از رای دادگاه است که در قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است. لذا اشخاص ثالث (یعنی شخصی که جزء طرفین دعوا نیستند) از این طریق می توانند به حکم دادگاه اعتراض کنند.

آرای محاکم آثار مستقیمی را متوجه اصحاب دعوا و دیگر اشخاص می کند. یعنی ممکن است به نسبت برای اشخاصی که جزیی از دعوا نبودند هم تسری پیدا کند. در اینطور موارد علاوه بر طرفین دعوی، آرای صادره وضعیت حقوقی جدیدی نسبت به افرادی که در دعوی نبوده اند ایجاد می نماید و رسمیت دارند. به همین جهت قانون گذار روشی را پیشبینی نموده است که در چنین شرایطی اشخاص ثالث (یعنی افرادی که در دعوی نبودند اما حکم صادره بر آن ها تاثیر می گذارد) بتوانند نسبت به حکم صادره اعتراض نمایند. این اعتراض در قوانین ایران به اعتراض ثالث شهرت دارد.

مثلا شرایطی را فرض کنید که شخص الف و ب درخصوص مالکیت آپارتمان به اختلاف رسیده اند و دادگاه حکم به نفع الف صادر می کند در صورتی که سابقا به موجب موبایعه نامه شخص ج ملک متنازع فیه را خریداری نموده است. در این حالت شخص ج می تواند با ارائه اسناد و مدارک نسبت به حکم صادره اعتراض نماید.

البته برای اقامه دعوای اعتراض شخص ثالث باید اصولی را رعایت کرد. مانند اینکه شخصی که این دعوا را مطرح می کند، باید لزوما شخص ثالثی باشد که به حقوق او خللی وارد شده است.

بیشتر بخوانید: اعتراض ثالث چیست؟

اعتراض ثالث نسبت به رأی دادگاه تجدیدنظر از سوی خواندگان دعوی

سوالی که مطرح می شود آن است که آیا اعتراض ثالث نسبت به رأی دادگاه تجدیدنظر از سوی خواندگان دعوی بدوی امکان پذیر است؟

قضات دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه خود اعلام کردند که دعوی اعتراض ثالث نسبت به رأی دادگاه تجدیدنظر از سوی یکی از خواندگان دعوی بدوی که طرف دعوی تجدیدنظر نبوده است، قابلیت استماع خواهد داشت.

قضات هیأت عمومی پیرامون اختلاف نظر بین شعبه چهارم و هفتم دادگاه تجدیدنظر استان بوشهر، در خصوص قابل استماع بودن دعوی اعتراض ثالث نسبت به رأی دادگاه تجدیدنظر از سوی یکی از خواندگان دعوی بدوی که طرف دعوای تجدیدنظر نبوده است، به بحث و تبادل نظر پرداختند.

شعبه چهارم و هفتم دادگاه تجدیدنظر استان بوشهر در مورد ماده ۴۱۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، استنباط متفاوتی دارند؛ به طوری که شعبه چهارم، شخصی را در یک پرونده به لحاظ آنکه یکی از خواندگان دعوی بدوی بوده است، ثالث تلقی نکرده و در نتیجه اعتراض وی را قابل استماع ندانسته است، اما شعبه هفتم، شخص را به لحاظ آنکه در مرحله تجدیدنظر، طرف دعوی نبوده و رأی دادگاه تجدیدنظر به ضررش صادر شده است، ثالث تلقی و اعتراض وی را قابل استماع دانسته است.

در نهایت با نظر اکثریت قضات هیأت عمومی دیوان عالی کشور، دعوای اعتراض ثالث نسبت به رأی دادگاه تجدیدنظر از سوی یکی از خواندگان دعوی بدوی که طرف دعوی تجدیدنظر نبوده است، قابلیت استماع دارد.

از مجموع ۱۲۷ نفر از قضات حاضر در جلسه، ۱۰۸ نفر نظر شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان بوشهر را منطبق با قانون و قابل تفویض دانستند.