نحوه مجازات شخص غیر ایرانی که در خارج از ایران مرتکب امساک شده باشد
فهرست مطالب
معنی امساک
امساک در فقه امامیه به معنای نگه داشتن و گرفتن مقتول است. به نحوی که شخص «مُمسِک: نگه دارنده» مانع خروج مقتول از سلطه جانی شده و قاتل به سهولت بتواند وی را به قتل برساند.
منظور از تعزیرات منصوص شرعی
تعزیر مجازاتی است که نوع و میزان و کیفیت اجرایش در شرع نیامده و مخصوص مرتکبان و ناقضان مقررات حکومتی است. این اعمال شامل تمام مقرراتی می‌شود که برای حفظ نظم و منافع عمومی وضع می‌شود، مانند فرار مالیاتی یا مقررات مربوط به قاچاق کالا و ارز و مقررات راهنمایی و رانندگی و …
اما ممکن است عملی در شرع حرام اعلام شده اما مجازاتش معین نشده باشد که به آن تعزیر منصوص شرعی می گویند. بررسي مشروح مذاکرات شورای نگهبان در خصوص تعزير منصوص شرعي نشان مي دهد که منظور شورای نگهبان از اين تعزير، مشتمل بر هر گونه تجريمي است که در روايات موجود است. به بیان ديگر، هر رفتاری که در روايات برای آن تعزير قرار داده شده است، چه میزان آن مقدر و معین باشد و چه در آن بهصورت اطالق، به تعزير حکم شده باشد، تعزير منصوص شرعي محسوب مي شود.
نحوه مجازات شخص غیر ایرانی که در خارج از ایران مرتکب امساک شده باشد
امساک در قتل، از تعزیرات منصوص شرعی می باشد. به موجب تبصره 2 ماده 115 قانون مجازات اسلامی قاعده منع محاکمه مندرج در بند (ب) ماده 7 قانون مجازات اسلامی و بند (ب) ماده 8 قانون مجازات اسلامی در مورد این جرم اعمال نمی گردد و محاکم ایران در هر صورت صلاحیت رسیدگی به این جرم در صورتی که علیه یک ایرانی در خارج از کشور مرتکب شده باشد دارد. لذا مرتکب امساک به حبس ابد محکوم می گردد.
ماده 115 قانون مجازات اسلامی:
در جرائم تعزیری درجه شش، هفت و هشت چنانچه مرتکب توبه نماید و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، مجازات ساقط می‌شود. در سایر جرائم موجب تعزیر دادگاه می‌تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید.
تبصره 1- مقررات راجع به توبه درباره کسانی که مقررات تکرار جرائم تعزیری در مورد آنها اعمال می‌شود، جاری نمی‌گردد.
تبصره 2- اطلاق مقررات این ماده و همچنین بند(ب) ماده(7) و بندهای(الف)و(ب) ماده(8) و مواد(27)، (39)، (40)، (45)، (46)، (92)، (93) و (105) این قانون شامل تعزیرات منصوص شرعی نمی‌شود.
ماده 7 قانون مجازات اسلامی:
علاوه بر موارد مذکور در مواد فوق هریک از اتباع ایران در خارج از کشور مرتکب جرمی شود، در صورتی که در ایران یافت و یا به ایران اعاده گردد، طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات می‌شود مشروط بر اینکه:
الف- رفتار ارتکابی به موجب قانون جمهوری اسلامی ایران جرم باشد.
ب- در صورتی که جرم ارتکابی از جرائم موجب تعزیر باشد، متهم در محل وقوع جرم محاکمه و تبرئه نشده یا در صورت محکومیت، مجازات کلا یا بعضا درباره او اجراء نشده باشد.
پ- طبق قوانین ایران موجبی برای منع یا موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرای مجازات یا سقوط آن نباشد.
ماده 8 قانون مجازات اسلامی:
هرگاه شخص غیرایرانی در خارج از ایران علیه شخصی ایرانی یا علیه کشور ایران مرتکب جرمی به جز جرائم مذکور در مواد قبل شود و در ایران یافت و یا به ایران اعاده گردد، طبق قوانین جزائی جمهوری اسلامی ایران به جرم او رسیدگی می‌شود، مشروط بر اینکه:
الف- متهم در جرائم موجب تعزیر در محل وقوع جرم، محاکمه و تبرئه نشده یا در صورت محکومیت، مجازات کلاً یا بعضاً درباره او اجراء نشده باشد.
ب- رفتار ارتکابی در جرائم موجب تعزیر به موجب قانون جمهوری اسلامی ایران و قانون محل وقوع، جرم باشد.
لازم به ذکر است که تعزیرات منصوص شرعی از اعمال برخی نهادهای مقرر در قانون مجازات اسلامی استثنا شده اند و بر این اساس استنباط می شود که مقنن نسبت به اجرای این مجازات ها و عدم تعطیل ماندن آنها نظر ویژه ای داشته است فلذا اعمال تبصره 6 ماده 19 قانون مجازات اسلامی و تبدیل حبس های ابدی که منصوص شرعی می باشند نیز ممکن نمی باشد. مضاف بر اینکه برخی قائل به حدی بودن مجازات امساک شده اند که نتیجه آن قطعا عدم تبدیل حبس ابد می باشد.
