مجازات معاون و مباشر در شروع به جرم خیانت در امانت

طرح مسئله و سوال

«علی»، «امیر» را به ارتکاب جرم‌ خیانت در امانت (با مجازات قانونی سه ماه‌ تا یک سال‌ و نیم حبس) تحریک می کند. «امیر» پس از شروع جرم‌ خیانت در امانت دستگیر می شود. «علی» و «امیر» به ترتیب به مجازات چه جر می محکوم‌ می شوند؟

منظور از شروع به جرم

قانونگذار در ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی شروع به جرم را اینگونه تعریف کرده است: هر کس قصد ارتکاب جرمی کرده و شروع به اجرای آن نماید را که به واسطه عامل خارج از اراده او قصد معلق بمانند به عبارت دیگر شروع به جرم یعنی عملیات اجرایی جرم رفتاری که به منظور عملی نمودن قصد مجرمانه انجام داده لیکن به جهت مانع خارجی به تحصیل نتیجه مورد نظر منتهی نگردیده است.

تعریف خیانت در امانت

خیانت به معنای پیمان شکنی و نقض عهد می باشد. خیانت در امانت یکی از جرایمی است که موجب ضرر به اموال اشخاص می شود به این صورت که مالی به دیگری سپرده شده یا برای منظور مشخصی در اختیار فردی قرار گیرد اما امانت دار ان را به ضرر امانت گذار مصرف یا مفقود کند یا علی رغم مطالبه آن مال را باز نگرداند.

در قانون مجازات اسلامی، خیانت در امانت از جمله جرایم مالی و جرایم علیه اموال و مالکیت است.

مجازات خیانت در امانت

وفق ماده ٦٧٤ قانون تعزیرات و تبصره الحاقی ماده ١٠٤ قانون مجازات اسلامی، جرم خیانت در امانت داراي تا ١ ماه حبس تعزیري بوده و جرم تعزیري درجه شش محسوب می گردد.

همچنین بنابر بندهاي سه گانه ماده ١٢٢ قانون مجازات اسلامی شروع به جرایم با مجازات حبس تعزیري درجه شش مورد جرم انگاري قرار گرفته نشده و مجازاتی را در پی ندارد. و شروع به جرم تنها در مورد جرایم مندرج در بندهاي سه گانه ماده ١٢٢ قانون مجازات اسلامی و موارد مصرح قانونی قابل مجازات است.

نتیجه گیری و پاسخ به مسئله

با توجه به مواد فوق الذکر بخصوص ماده 122 قانون مجازات اسلامی که شروع به جرایم با مجازات حبس تعزیري درجه شش مورد جرم انگاري قرار گرفته نشده و مجازاتی را در پی ندارد، نه رفتار امیر که اقدام به شروع به جرم نموده و نه رفتار شخص علی که مرتکب معاونت در شروع به جرم خیانت در امانت شده است داراي مجازات نمی باشند.